ارمنستان

ارمنستان پیش از سال ۱۴۵۴ یک پادشاهی توانگر با فرهنگی پرمایه بود که در برهه‌ای از زمان همه سرزمینهای میان دریای سیاه و خزر را در بر می‌گرفت.

ارمنستان در طول تاریخ خود محل نبرد جهان گشایان و آوردگاه امپراتوری‌های رقیب متعددی بوده‌است. از ۲۷۰۰ سال پیش تاکنون این منطقه به تصرف امپراتوری ایران، اسکندر، روم، بیزانس، خلافت اسلامی اعراب، مغولان، تاتارها، عثمانی‌ها و روس‌ها درآمده‌است. در طول این مدت پادشاهی‌های مختلف ارمنستان موفق شدند تا حدود ۱۷۰۰ سال بر این سرزمین حکومت کنند.

نقشه ارمنستان کنونی در اوایل سده ۱۹ میلادی: پادشاهی گرجستان در شمال، خانات ایروان در مرکز، خانات نخجوان در جنوب و خانات قره‌باغ در جنوب شرقارمنستان

مدتهای زیادی جزئی از ایران بوده است و فرهنگ آن از ایران تاثیر زیادی پذیرفته است. پس از سرنگونی پادشاهی ارمنستان در سال ۴۲۸ میلادی، این منطقه از نو بخشی از ایران شد. در دورانی از حکومت ایران، بخش مرکزی ارمنستان کنونی جزئی از خانات ایروان بود. در دوران صفویهارمنستان شاهد رقابت و جنگ‌های دو امپراتوری صفویه و عثمانی بود و ایروان چندین بار به تصرف قوای عثمانی درآمد. بر اساس پیمان زهاب در سال ۱۶۳۹ میلادی ارمنستان شرقی که شامل ایروان هم می‌شد تحت نفوذ صفویه و ارمنستان غربی (مناطق شمال شرقی ترکیه امروزی به مرکزیت شهرهای ارزروم، سیواس و وان) تحت تصرفعثمانی در آمد. در جنگ‌های ایران قاجاری و روسیه تزاری بر سر قفقاز منطقه سیونیک واقع در جنوب ارمنستان کنونی به تصرف روسیه درآمد و بر اساس پیمان گلستان ایران ادعای خود در باب گرجستان که بخش شمالی ارمنستان فعلی را در اختیار داشت، پس گرفت. در دور دوم جنگهای ایران و روسیه تزاری در سال ۱۲۰۶ هجری خورشیدی (۱۸۲۷ میلادی) که زمان فتحعلی شاه قاجار رخ داد، سپاه ایران به فرماندهی عباس میرزا از ارتش روسیه به فرماندهی پاسکویچ شکست خورد. سپس در پی پیمان نامه ترکمانچای، ارمنستان رسماً از ایران جدا شد و به خاک روسیه پیوست.

نوشتار اصلی: جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی

از سال ۱۹۲۰ تا زمان فروپاشی شوروی، ارمنستان تحت عنوان جمهوری سوسیالیستی ارمنستان شوروی، یکی از ۱۵ جمهوری تشکیل‌دهندهٔ اتحاد جماهیر شوروی بود.

ارمنستان در شهریور ۱۳۷۰ از اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافت. پاکستان تنها کشوری است که این کشور را به دلیل آن چه اشغال اراضی جمهوری آذربایجان می داند، به رسمیت نشناخته‌است.ارمنستان روابط گرمی با ایران دارد. بسته بودن مرزهای این کشور با جمهوری آذربایجان و ترکیه و بی‌طرفی ایران در جنگ قره باغ از دلایل توسعه روابط دو کشور است.

در سال‌های ۵۴۹ تا ۵۴۸ پیش از میلاد سرزمین‌های پارت، جرجان و احتمالاً ارمنستان توسط کوروش بزرگ تسخیر می‌گردد.

در حدود ۱٬۴۰۰ پیش از میلاد، از مصنوعات آهنی در قلمرو هیتی‌ها در ارمنستان کنونی استفاده می‌شد که این به عنوان نخستین شواهد مصرف این عنصر است.

نسل‌کشی ارامنه[ویرایش]

نوشتار اصلی: یادمان نسل‌کشی ارامنه

در گذشته مرکز اصلی جمعیتی ارمنی‌ها در شرق ترکیه کنونی به ویژه در نواحی اطراف دریاچه وان بود، که پاکسازی قومی ارامنه در سال‌های ۱۹۱۵ و ۱۹۱۶ توسط حکومت ترک‌های جوان ترکیه موجب شد تا صدها هزار آواره ارمنی وارد ارمنستان شرقی (ارمنستان کنونی) شوند. در طی نسل‌کشی ارامنه بیش از یک میلیون و هفتصدهزار ارمنی جان باختند و در حدود دو میلیون نفر دیگر مجبور به ترک سرزمین مادری خود شدند.

تیرانوسور رکس

تی رکستیرانوسور رکس ( Tyrannosaurus rex ) به خاطر بزرگی جثه، طبیعت وحشی و البته حضور منظمش در رسانه ها، احتمالاً شناخته شده ترین دایناسورهااست. البته کشف تعدادی از فسیل های این جانور که به خوبی حفظ شده اند هم در شهرت تی رکس مؤثر بوده اند چراکه به دیرینه شناسان سراسر جهان کمک کرده اند درباره جزییات زندگی این جانور مطالعه کنند.

- به طور کلی زاروس ( saurus ) واژه ای یونانی است و «مارمولک مستبد» معنی می دهد. رکس هم واژه ای لاتین به معنی شاه است.

-تیرانوسور رکس اغلب به طور اختصار تی رکس نامیده می شود.

-تیرانوسور رکس در منطقه ای از کره زمین که حالا بخش غربی آمریکای شمالی را تشکیل می دهد زندگی می کرده است.

-تیرانوسور رکس بر روی دو پا راه می رفته، تعادل سر عظیمش را به کمک یک دم بزرگ و سنگین حفظ می کرده. دمی که گاهی اوقات دارای بیش از 40 مهره بوده است.

-طول بدن تیرانوسور رکس به 13 متر می رسیده. طول لگن آن 4 متر بوده و وزن آن می توانسته به 7 تن برسد.

-طول جمجمه یک تیرانوسور رکس به تنهایی به 1.5 متر می رسیده.

-بزرگ ترین دندانی که تاکنون از یک دایناسور گوشتخوار به دست آمده مربوط به تی رکس است. تخمین زده می شود که دندان های تی رکس حدود 30 سانتی متر طول داشته که البته این عدد ریشه دندان ها را هم شامل می شده.

-بعد از این که تیرانوسور رکس تقریباً به سن 14 سالگی می رسیده ابعاد بدنش به سرعت رشد می کرده به طوری که بین یک تا 4 سال بعد وزن تی رکس به حدود 600 کیلوگرم بالغ می شده.

-تیرانوسور رکس دست های کوچکی داشته که بسیار قدرتمند بوده اند. دستان این دایناسور دو انگشت چنگال دار داشته اند.

-تیرانوسور رکس در اواخر دوره کرتاسه یعنی در حدود 66 میلیون سال پیش زندگی می کرده.

-به خاطر نبود شواهد محکم، برای دانشمندان دشوار است که در زمینه سرعت دویدن تیرانوسور رکس تحقیق کنند اما تخمین ها از 17 کیلومتر در ساعت ( 11 مایل در ساعت ) تا 70 کیلومتر در ساعت ( 43 مایل در ساعت ) را در بر می گیرد. میانگین برآوردها سرعت حداکثر حدود 40 کیلومتر در ساعت ( 25 مایل در ساعت ) است.

-بحث های جدی ای در این زمینه که آیا تیرانوسور رکس شکارچی بوده یا لاشخور بوده وجود دارد. تی رکس دستان کوچکی داشته که برایش کار گرفتن طعمه را سخت می کرده بنابراین احتمال داده می شود که این جانور لاشخور بوده است. اما از سوی دیگر شواهد به نفع شکارچی بودن تی رکس است. این شواهد شامل چشم هایی است که تمرکز دقیق روبه جلو داشته اند که این امر درک عمقی و بهتری به آنها می داده و کار شکار را آسان تر می کرده.

-در سال 1997 موزه تاریخ طبیعی شیکاگو اسکلت یک تی رکس را خریداری کرد که 85٪ اسکلت یک تی رکس کامل را تشکیل می داد ( این فسیل به خاطر کسی که آن را پیدا کرد «سو» نامگذاری شد. ) این موزه برای خریداری این اسکلت 7.6 میلیون دلار آمریکا پرداخت کرد که بیشترین مبلغی است که تاکنون برای خرید یک اسکلت دایناسور پرداخت شده.

تیرانوسور رکس نزد تولید کنندگان اسباب بازی محبوب است.